Regionale Aanpak Personeelstekort (RAP) - Groningen Stad & Ommeland

“Werken in het onderwijs. De baan van het leven.” Onderwijs is het enige vak ter wereld waar letterlijk alle aspecten van het leven voorbijkomen. Samen met je collega’s leg je de basis voor de levens van jonge mensen. En dat is net zo mooi, confronterend, dankbaar, spannend, simpel en soms ingewikkeld, als het leven zelf.

RAP

Het lerarentekort is een groot maatschappelijk probleem. Daarom werkt het ministerie van OCW, in het project 'Regionale Aanpak Personeelstekort’ (RAP) samen met besturen, scholen, lerarenopleidingen, gemeenten en andere instanties aan het tegengaan van het personeelstekort in het onderwijs, landelijk en in de regio’s. OCW ondersteunt regionale projecten in Nederland die een bijdrage leveren aan het tegengaan van het lerarentekort.

Schoolbesturen in Noord Nederland en de Pedagogische Academie (PA) van de Hanzehogeschool Groningen hebben in Groningen Stad & Ommeland het initiatief genomen om op een aantal thema’s rondom het lerarentekort activiteiten te ontplooien. We stemmen in het Noorden onze activiteiten af met vergelijkbare projecten in Drenthe en Fryslân. De projecten hebben tot doel het beroep van leerkracht positieve impulsen te geven op allerlei vlakken; van studie en stages naar startende leerkracht en verder. De instroom van studenten in de opleiding te vergroten, de doorstroom tijdens de studie verbeteren en het imago versterken en uitval van leerkrachten voorkomen, staan centraal.
 
In RAP Groningen Stad & Ommeland werken we aan vier thema’s:

Rondom Behoud Leerkrachten worden aan leerkrachten trajecten geboden in het omgaan met lastig gedrag en co-teaching.  We richten ons op extra mogelijkheden voor het begeleiden van studenten via ‘Versneld voor de Klas’*, is er aandacht voor startende leerkrachten om deze goed te begeleiden en voor masteropgeleide leerkrachten om deze te behouden. SchoolpleinNoord tenslotte is een online platform voor en door het onderwijs welke doorontwikkeld wordt tot netwerkorganisatie voor arbeidsmarktvraagstukken in het onderwijs in Noord-Nederland. 

In de werkgroep ‘Behoud leerkrachten’ is samengewerkt aan deelactiviteiten rond de startende en masteropgeleide leerkracht, goed werkgeverschap en een pilot ‘Versneld voor de klas’.

*De pilot ‘Versneld voor de klas’ is een voorloper op de landelijke regeling ‘Versneld voor de klas’. Studenten kunnen in hun eerste jaar van de Verkorte Opleiding Leraar Basisonderwijs (Pabo) betaald als onderwijsassistent aan de slag binnen een bestuur. Dit zou de keuze voor het onderwijs voor deze doelgroep stimuleren.

Het imago van het beroep leerkracht wordt versterkt door verschillende acties, zoals het opleveren van aansprekende korte filmpjes waarin het beroep van leerkracht centraal staat. De filmpjes verschillen per doelgroep. Leerlingen in het voortgezet onderwijs waarderen immers andere zaken dan volwassenen die mogelijk een carrièreswitch naar het onderwijs overwegen. De diversiteit van het vak en loopbaanontwikkeling zijn dan ook centrale thema's die specifiek worden gemaakt naar de verschillende doelgroepen. Er wordt onderzoek gedaan naar wat een werkgever in het PO aantrekkelijk maakt; hoe kan een werkgever zich verder ontwikkelen in het kader van goed werkgeverschap? Ambassadeurscholen worden ingezet; voorbeeldscholen die hun deuren openzetten voor potentiële aanstaande leerkrachten. Tenslotte worden conferenties georganiseerd in Noord-Nederland, in afstemming met de samenwerkingsverbanden in Drenthe en Fryslân.In Versterking Theorie-Praktijk wordt de coachcursus geboden voor leerkrachten die studenten (gaan) begeleiden. Op de Pabo van de Hanzehogeschool Groningen worden naast de reguliere Pabo meerdere opleidingstrajecten voor studenten geboden, zoals bijvoorbeeld de ALO-Pabo. Ook biedt de pabo aan studenten van aanpalende hbo-opleidingen, die geïnteresseerd zijn in het beroep van leerkracht, een minor aan van een halfjaar waarbij ze kennis maken met het PO. Wellicht dat zij vervolgens na afstuderen kunnen doorstromen in de Verkorte Pabo.

Innovatiewerkplaats Goed werkgeverschap/ Anders organiseren
De afgelopen jaren zien we steeds meer scholen afstappen van het klassiek onderwijs en het onderwijs anders organiseren zoals unitonderwijs, doorbreken van leerstofjaarklassensysteem, gepersonaliseerd leren, IKC-ontwikkelingen. Deze onderwijsveranderingen hebben enerzijds tot doel om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren maar anderzijds om het onderwijs slimmer en met minder werkdruk te organiseren.

Een ander onderwijsbeleid betekent dat je in het onderwijs andere dingen doet: het werk wordt op een andere manier georganiseerd, verdeeld en gecoördineerd. Dit heeft weer gevolgen voor het HR beleid. Kortom: tussen onderwijs-, organisatie- en HR beleid bestaan afstemmingsrelaties.

In de door ons opgezette innovatiewerkplaats (IWP) treffen studenten, leerkrachten, schoolleiders, docenten, lectoren en onderzoekers elkaar. Er worden interventies ontwikkeld, gericht op verbeteringen in het PO, met als doel het innoveren van de beroepspraktijk. Het unieke aan deze IWP is dat het interdisciplinair van karakter is en gebruik maakt van inzichten uit de onderwijskunde, organisatiekunde/bedrijfskunde en HRM. 

Opbrengsten RAL-RAP

Hieronder vind je een overzicht van de opbrengsten van de projecten 'Regionale Aanpak Lerarentekort' (2019-2020) en 'Regionale Aanpak Personeelstekort' (2020-2023) in Groningen Stad & Ommeland

​Werkgroep Behoud leerkrachten

• De werkgroep, bestaande uit medewerkers van schoolbesturen in Groningen Stad & Ommeland, heeft zich gebogen over de vraag: Welk advies kunnen we uitbrengen als het gaat over aantrekkelijk werkgeverschap voor masteropgeleide leerkrachten in het PO? Advies gericht op het behoud van masteropgeleide leerkrachten met het oog op enerzijds het lerarentekort en anderzijds de toegevoegde kennis en vaardigheden van deze leerkrachten. Om te komen tot een gedegen advies zijn interviews afgenomen onder masteropgeleide leerkrachten, een schoolbestuur met een onderzoek-leerlijn en een schoolbestuur zonder een onderzoek-leerlijn. Op basis van de interviews is een animatie gemaakt met daarin verwerkt de vragen, de uitkomsten en het advies. Nieuwsgierig? Bekijk de animatie hier! 
• Versneld voor de klas
• Interactieve praatplaat 'Van RAP naar RAP'. De praatplaat is een resultaat van de eerder afgenomen enquête onder startende leerkrachten, directeuren en HR-medewerkers die werken bij schoolbesturen in Stad en Ommeland. 

Werkgroep Imago van het beroep leerkracht

• Ambassadeursscholen
• Korte film over het beroep leerkracht:
  Denk eens terug aan jouw kindertijd: wie was jouw favoriete leerkracht op de basisschool? In het basisonderwijs kun je voor de kinderen echt een verschil maken. Elke dag wat nieuws leren en niet weten wat de dag brengt! Je draagt als leraar bij aan de persoonlijke ontwikkeling van je leerlingen en maakt hun groei van dichtbij mee. Of je nu les gaat geven aan de onderbouw, middenbouw of bovenbouw. Als leerkracht in het basisonderwijs is elke dag een nieuwe uitdaging. Iedere groep vraagt weer andere kennis en kunde. Er zijn meer doorgroeimogelijkheden in het onderwijs dan je denkt… Hoe bijzonder is het als kinderen het later nog over jou hebben omdat ze zich herinneren dat jij een verschil hebt gemaakt? In deze video vertellen leerkrachten van verschillende basisscholen in Groningen Stad & Ommeland hoe werken in het onderwijs nou echt is.
• Spreekbeurtbox
  Door de werkgroep Imago is een prachtige digitale spreekbeurtbox ontwikkeld over het veelzijdige vak van leerkracht. 
  Deze box is bestemd voor basisschoolleerlingen vanaf groep 5 en helpt de leerlingen bij het samenstellen van  een afwisselende spreekbeurt over het vak van hun meester en juf. Verschillende onderwerpen komen in de box aan de orde: onderwijs vroeger en nu, de opleiding tot leerkracht, hoe ziet de dag van een leerkracht eruit? Er worden tips gegeven over het houden van een spreekbeurt, er is een leuke quiz en zelfs een test om te bepalen of iemand geschikt is voor het vak van leerkracht.
  Met deze box verwachten we de basisschoolleerlingen een goed beeld van het onderwijs en het beroep van leerkracht te kunnen geven. En misschien worden ze zo enthousiast dat ze later kiezen voor een baan in het onderwijs. Hoe mooi zou dat zijn?

Werkgroep Versterking Theorie-Praktijk

• Coachcursus en -ondersteuning
• Meer mannen voor de klas: Meermannen top 10 en platform Meestert!

Innovatiewerkplaats Anders Organiseren

Je leest hier de Publicatie Van "Ik en de klas" naar "Wij en de school", 
10 november 2022

Week van het Anders Organiseren, oktober 2020

In de week van 5 tot en met 8 oktober 2020 organiseerden de vier projecten Regionale Aanpak leraren- en personeelstekort in de drie Noordelijke provincies een online event rond het thema Anders Organiseren. Iedere dag stond een ander aspect van Anders Organiseren centraal. 

• Anders Organiseren, waar staan we, wat kan anders en wat kunnen we van elkaar leren?
• Anders Organiseren in Integrale Kindcentra
• Anders Organiseren van de logistiek van het onderwijs
• Anders Organiseren en kleine scholen  

Vier dagen een thema met een keynotespreker die het onderwerp introduceerde en daarnaast schoolvoorbeelden van scholen die met dit thema aan de slag zijn gegaan en het onderwijs in hun school daadwerkelijk anders (gaan) organiseren. Elke dag werd afgesloten met een online bijeenkomst waarbij het thema van de dag werd toegelicht en vragen konden worden gesteld. 

De week heeft een geweldige schat aan kennisdeling opgeleverd. Elke dag was de verbinding tussen onderzoek en de dagelijkse schoolpraktijk zichtbaar. De krant die is gemaakt naar aanleiding van de Week van het Anders Organiseren vind je via SchoolpleinNoord op SchoolpleinNoord.nl.