Dicht de kloof

In dit onderzoek kijken we hoe poëzieonderwijs bijdraagt aan de ontwikkeling, socialisatie en subjectificatie van 10-14-jarigen.

Fiftyfifty

Veel mensen hebben weinig geld.
Weinig mensen hebben veel geld.
 
Wat is het toch mooi
verdeeld in de wereld.

Met bovenstaand gedicht van Erik van Os uit 'Applaus voor mijn vinger', (p. 44, 2022) zou een leerkracht met leerlingen kunnen kijken naar de betekenis van 'Fiftyfifty'. De leerkracht zou het kunnen hebben over de schrijfwijze van 'Fiftyfifty' en over tegenstellingen. Daarmee draag je vooral bij aan de kennis- en vaardigheidsontwikkeling van kinderen; de kwalificerende functie van het onderwijs. Met dit gedicht zou een leerkracht ook andere vragen kunnen stellen als "Wat doet dit gedicht met jou?", "Waarom staat er 'mooi verdeeld'?" en "Welk woord zou jij op de plek van 'mooi' zetten?" Met de beantwoording van deze vragen draag je bij aan de socialisatie en subjectificatie van leerlingen. Leerlingen leren dan als actieve, kritische burger deel te nemen aan de maatschappij en leren daarin hun eigen plek te bepalen.

De taalvaardigheid van leerlingen is de laatste jaren sterk achteruitgegaan. Daarom heeft Stichting Leerplanontwikkeling (SLO) nieuwe doelen opgesteld voor het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Deze doelen zorgen voor meer samenhang tussen vakken en versterken doorlopende leerlijnen. Daarnaast ligt de nadruk op diep lezen en krijgt literatuur een grotere en duidelijkere rol. De thema's kwalificatie, socialisatie en subjectificatie staan hierbij centraal.

Poëzie kan een waardevol middel zijn om taalvaardigheid te verbeteren en aan de nieuwe doelen te voldoen. Toch is er weinig onderzoek gedaan naar poëzieonderwijs, en het bestaande onderzoek richt zich vooral op de bovenbouw van havo en vwo. Dit onderzoek kijkt juist naar de overgang van basisschool naar voortgezet onderwijs en neemt alle niveaus van het voortgezet onderwijs mee. Het doel is te ontdekken hoe poëzie kan bijdragen aan de ontwikkeling, socialisatie en subjectificatie van 10-14-jarige leerlingen.