‘Mijn model kan voorspellen of iemand diabetes type 2 zal krijgen’

Nu we steeds meer data verzamelen over onszelf, kunnen we hiermee misschien ook wel onze gezondheid voorspellen en al vroeg erachter komen of we risico lopen om bepaalde ziektes te krijgen. We moeten dan alleen wel betrouwbare modellen hebben die onze data aan de juiste ziektes koppelen, en die bestaan nog niet zo veel. Daarom werkte vierdejaars Bio-informatica Keimpe Dijkstra werkte tijdens zijn stage bij Labonovum aan een model om diabetes type 2 te voorspellen.

Labonovum is een bedrijf die allerlei bloed-, urine- en speekseltesten doen voor consumenten, bijvoorbeeld voor sporters die hun prestaties willen verbeteren. 'Met hun testen willen ze mensen inzicht geven in hun gezondheid, en ook voorspellingen doen zodat mensen eventuele risico’s op bijvoorbeeld diabetes type 2 of andere zogenoemde lifestyle ziektes nog kunnen verlagen.'

Vragenlijst

Hiervoor gebruikt Labonovum een app met een vragenlijst. Keimpe kreeg de taak om deze lijst aan te vullen met een model dat kan voorspellen wat het risico is dat iemand over een paar jaar diabetes type 2 kan krijgen. 'Ik houd van modelleren en vond het wel een interessant project, dus daar werkte ik graag aan mee.'

Eerst dook Keimpe de literatuur in, om te kijken hoe mensen diabetes type 2 ontwikkelen en hoe je dat in een vroeg stadium al kan zien. ‘Ik vond dat dit op grofweg vier verschillende manieren kon, en op basis daarvan heb ik een model gebouwd.’ Om het model te testen gebruikte Keimpe data van een grote biobank uit het Verenigd Koninkrijk. 'Hier staat nu veel meer data in dan de Nederlandse biobanken, dus het was een mooie bron van informatie.'

Uiteindelijk lukt het Keimpe om zijn model met 85 tot 97 procent zekerheid te laten voorspellen of iemand diabetes type 2 zal ontwikkelen. 'We kijken bijvoorbeeld naar bloedsuikerwaarden en gewicht. Hierbij zie je wel dat de voorspelling over 1 of 2 jaar makkelijker en accurater is dan de voorspelling over 10 jaar, maar het geeft natuurlijk wel een indicatie.'

Volgende stap

De volgende stap is het verbeteren van het model en het testen op Nederlandse data. Maar ondertussen is Keimpe ook al bezig met de volgende stap: 'Ik doe mijn afstudeerstage ook bij Labonovum, en probeer nu het model uit te breiden naar 6 andere lifestyle aandoeningen zoals hart- en vaatziekten.'

Dit is nog wel een flinke uitdaging. 'Het is vooral lastig te zien welke factoren invloed hebben op welke ziekte, want veel dingen hangen ook weer van elkaar af. Zo zie je dat mensen met een hoog risico op diabetes vaak ook een hoog risico op hart- en vaatziekten hebben, dus dat moet je wel meenemen.'

Maar Keimpe vindt het puzzelen wel leuk en is ook blij dat hij met zijn project echt iets kan bijdragen. 'Ik vind het heel interessant om bezig te zijn met geneeskunde, omdat het direct invloed heeft op de levens van mensen. En als ik op deze manier kan helpen bij het gezonder maken van de bevolking, is dat natuurlijk fantastisch.'