Ondersteunen van en samenwerken met naasten van mensen met psychiatrische problematiek

Onderzoeksproject

Startdatum 01 september 2023

Vanuit het lectoraat Verpleegkundige Diagnostiek is een promotieonderzoek gestart gericht op het ondersteunen van en samenwerken met naasten van mensen met psychiatrische problemen. Met dit onderzoek willen we een bijdrage leveren aan het verbeteren van de zorg voor mensen met deze problematiek en, in het bijzonder, hun naasten.

Mensen met psychiatrische problematiek zijn kwetsbaar en er is bij deze doelgroep vaak sprake van ernstige problemen op verschillende levensgebieden. Dit maakt het voor deze doelgroep extra ingewikkeld om mee te doen in onze maatschappij. Hoewel we weten dat het sociale netwerk een positieve bijdrage kan leveren aan het herstel van mensen met psychiatrische problemen, zien we juist bij deze doelgroep dat naasten minimaal of zelfs niet meer in beeld zijn. Daarnaast weten we dat wanneer naasten wel zorg bieden aan hun naaste, ze deze zorg als zwaar ervaren en ze zich ernstig belast voelen.

Het lectoraat Verpleegkundige Diagnostiek richt zich onder andere op de verdere ontwikkeling van de zorg voor naasten van patiënten. Hoewel er vanuit het lectoraat inmiddels kennis is opgedaan over het ondersteunen van naasten in hospitaliseerde zorg en de thuiszorg, zal dit nu worden uitgebreid met onderzoek binnen de psychiatrische context. Daarmee wordt een bijdrage geleverd aan maatschappelijke uitdagingen met betrekking tot ambulantisering en de participatie van kwetsbare mensen.

Lees hier al onze publicaties

De Nederlandse samenleving staat de komende decennia voor de enorme opgave om de gezondheidszorg beheersbaar en betaalbaar te houden. De piek in de vergrijzing en het daarmee gepaard gaand groeiend aantal kwetsbaren die zorg nodig hebben en tegelijkertijd het oplopend tekort aan zorgpersoneel, maakt dat zorg voor kwetsbare mensen onder grote druk komt te staan. Samenwerking met en ondersteuning van informele zorgverleners is en wordt daarmee een van de belangrijkste uitgangspunten van beleid in de gezondheidszorg. Ook binnen de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) is het huidige beleid in toenemende mate gericht op langer thuis blijven met hulp van familie en naasten. Uit verschillende rapporten komt echter naar voren dat naasten van mensen psychiatrische problematiek het zorgen als zwaar ervaren en zich ernstig belast voelen. Aandacht hebben voor de ondersteuning van en de samenwerking met deze naasten is daarmee van groot belang.

De volgende onderzoeksvraag staat centraal:

Op welke wijze kan de samenwerking in de driehoek patiënt, naasten en zorgprofessionals in de zorg voor mensen met psychiatrische problematiek in de thuissituatie zodanig worden vormgegeven dat naasten optimaal betrokken zijn en blijven bij de zorg en zij optimaal ondersteund worden bij samenredzaamheid?

Het onderzoek zal een bijdrage leveren aan maatschappelijke uitdagingen, in het bijzonder voor de Noord-Nederlandse regio. Door inzicht te geven hoe met naasten van mensen met psychiatrische problematiek tot een samenwerkingsrelatie gekomen kan worden en hoe zij ondersteund kunnen worden in de informele zorg die zij verlenen, kan worden voorkomen dat naasten overbelast raken en uitvallen. Door specifiek te kijken naar familiezorg bij kwetsbare mensen met psychiatrische problematiek en daarbij aandacht hebben voor de preventie van uitval van naasten, draagt dit onderzoek bij aan het verbreden van bestaande kennis over familiezorg.