Dankzij een plastic boom houden we onze steden koel

Het wordt steeds warmer in onze steden. Gelukkig helpen bomen om de boel koel te houden. Maar in veel steden is geen ruimte voor extra bomen. Hoe kun je dan toch op een groene manier de stad koelen? Niels Kuijpens gaat met zijn onderzoeksteam de uitdaging aan. Een stad zonder hittestress? Challenge accepted!

Hitte-eiland 

De aarde warmt op door klimaatverandering. En in steden gaat dit nog een tandje sneller, vertelt ontwerpend onderzoeker Niels Kuijpens. “In steden heb je veel versteende gebieden. Al die stenen nemen warmte op en stralen hitte uit: het hitte-eiland effect. Hierdoor kan het in de stad wel 7 graden warmer zijn dan op het platteland. Dit zorgt voor hittestress en gezondheidsrisico’s voor ouderen en jonge kinderen.  

Verkoelend groen 

Bomen zijn goed voor de stad. Ze brengen niet alleen verkoeling in tijden van hitte, ze helpen ook bij wateroverlast én zorgen voor biodiversiteit. Niels: “Maar een stad ligt vol buizen, leidingen en kabels en heeft daarom niet veel plek voor extra bomen. Gemeenten experimenteren wel met bomen in bakken, maar die zijn duur en vragen veel onderhoud.”  

Meer groen in de stad 

Of er andere manieren zijn om meer groen in de stad te krijgen? Met die vraag ging Niels in 2021 aan de slag. “Ik liep stage bij House of Design. Daar werd ik op een vraagstuk van de gemeente Leeuwarden gezet. Zij zochten ideeën om zoveel mogelijk bladgroen in de binnenstad krijgen, zonder de moeilijkheden van het plaatsen van bomen. Zo ontstond de Klimaatboom.” 

De boom die overal kan 

De Klimaatboom heeft een frame van hergebruikt metaal en gerecycled plastic. Niels: “Je hebt geen boomwortels, het frame hoeft maar een klein stukje de grond in. Bovenin het frame groeien planten. Die zorgen voor een groen bladerdek. Dankzij de trechtervorm vangt het frame regenwater op en voorziet het groen van water. Zo heb je wél de voordelen van een echte boom, maar niet de nadelen.”  

Samenwerken in teams 

Niels ontwierp het plan samen met anderen in de leergemeenschap: “We werken binnen de Hanze met multidisciplinaire teams. Dat betekent dat je aan jouw eigen opdracht werkt, maar wel met mensen die zich met hetzelfde thema bezighouden. Als je ergens vastloopt, kun je gebruik maken van hun expertise. Een mooie manier van samenwerken waaraan ik veel heb gehad.”  

Mediastorm 

In 2022 presenteerde Niels zijn ontwerp op het Kenniscentrum NoorderRuimte van de Hanze. Hij won hiermee de prijs voor het beste onderzoek. Dit leidde tot een heuse mediastorm. Niels: “Bedrijven en gemeenten wilden die Klimaatboom meteen aanschaffen. Maar de boom bestond alleen nog op papier. Gelukkig kreeg ik van Noorderruimte de kans om dit idee verder te brengen.”  

Prototype in de maak 

Inmiddels werkt Niels met een onderzoeksteam aan een prototype. Zijn grote droom? Dat is om volop productie te draaien met de Klimaatboom én zoveel mogelijk binnensteden in Nederland te vergroenen. Een binnenstad met minder hittestress? Daar gaan wij vol voor!