Beleving beoordelings-procedure Krewerd

Krewerd is een klein dorp in het noordoosten van het Groningen-gasveld. Net als veel andere dorpen in Noord-Groningen werd het dorp meerdere malen door aardbevingen getroffen. De bewoners en de gemeente bedachten zelf een plan hoe ze hier zo goed mogelijk als dorp uit zouden kunnen komen. Onderdeel van dit plan is een versnelde beoordelingsprocedure om de woningen te versterken. Krewerd is te zien als een pilotproject. Wanneer het project een succes wordt, kan het elders navolging krijgen. Daarom is het belangrijk de sociale gevolgen te monitoren.

Vraagstelling

De centrale onderzoekvraag is: wat is het effect van de versnelde beoordelingsprocedure rond de versterking van woningen op de veerkracht van de individuele inwoners van Krewerd?

1. Hoe wordt het project ervaren door de bewoners? 
2. Welk effect heeft participatie in het pilotproject op het welbevinden van de bewoners?
3. Welke rol spelen de onderlinge relaties van de bewoners in de wijze waarop het project ervaren wordt?

Doel

Inzicht in deze vragen helpt aardbevingsslachtoffers op adequate wijze te ondersteunen en biedt handvatten bij de opzet van eventuele vervolgprojecten.

Onderzoekslijn

Het onderzoek werpt een nieuw licht op de sociale gevolgen van gaswinning. Het past zodoende binnen de onderzoekslijn van het Lectoraat Leefomgeving in Transitie.

Impact

Naast de praktische opbrengst voor Krewerd en voor Noord-Oost-Groningen levert het onderzoek inzichten op rond de toepassing van de methodologie van biografisch onderzoek, en werpt het onderzoek licht op de dynamiek rond de beleving van versterkingsoperaties en de rol van veerkracht daarbij.

Valorisatie

De resultaten van het onderzoek worden teruggekoppeld naar de bewoners van Krewerd. Verder verschijnt er een onderzoeksrapport met bevindingen dat bij de media onder de aandacht wordt gebracht en bekend wordt gemaakt op de site van het lectoraat.

Samenwerking

Het project is een samenwerking tussen de lectoraten Leefomgeving in Transitie en Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen.

De betrokken onderzoekers vanuit de Hanze zijn docenten van Toegepaste Psychologie en een onderzoeker van het lectoraat Leefomgeving in Transitie:

• Hanneke Pot (TP)
• Chantal van der Sluis (lectoraat LiT)
• Sam Sportel  (lectoraat Leefbaarheid in Transitie)
• Vera Sas (student Built Environment - Bouwkunde)

Er wordt nauw samengewerkt met Mariëlle Bovenhoff van Vastgoed en Makelaardij, die promotie-onderzoek verricht binnen deze onderzoekslijn.

Resultaten

Het simpele idee achter Experiment Krewerd is om technische intuïtie en beoordeling te gebruiken in plaats van complexe numerieke modellen die doorgaans worden gebruikt bij het opstellen van versterkingsadviezen. Hierdoor wordt de versterkingsoperatie goedkoper en sneller.

Hiervoor werden ervaren bouwkundig ingenieurs geselecteerd. Daarnaast kreeg elk huis een architect toegewezen. De architect speelde een belangrijke rol bij het uitleggen van het versterkingsadvies aan de bewoners, het ontvangen van feedback en het terugkoppelen daarvan aan de bouwkundig ingenieurs. 

Keukentafelgesprekken

Keukentafelgesprekken vormden de ruggengraat van Experiment Krewerd. Gemodereerd door de Hanzehogeschool, brachten deze discussies de bouwkundig ingenieur, architect en de huiseigenaar samen. Deze vorm en opzet verhoogt de aanvaardbaarheid van het versterkingsadvies enorm.

Door het intuïtieve karakter van het bouwtechnische werk was er een zekere mate van subjectiviteit in het versterkingsadvies. In het rapport wordt uitgelegd hoe hier in toekomstige projecten mee om kan worden gegaan en hoe de subjectiviteit kan worden verminderd.

De kosten van het herhalen van hetzelfde project voor een enkel huis worden geschat op ongeveer 18.000 euro inclusief management, technisch werk en een sociaalwetenschappelijke evaluatie door de Hanzehogeschool, werk van de constructeurs en het werk van de architecten.

Uit het sociaalwetenschappelijk onderzoek kwamen gemengde gevoelens bij de bewoners naar voren. Hoewel men positief reageert op de keukentafel gesprekken en  de architecturale ontwerpen die zijn voltooid, bestaan er twijfels over de daadwerkelijke uitvoering van de versterking doordat men anticipeert op nog meer vertraging van bureaucratische aard.

Een vergelijkbare aanpak kan worden gebruikt in andere dorpen met een vergelijkbaar of hoger aantal huizen. Bij voorkeur dorpen in de periferie van de risicogebieden kunnen profiteren van de snelheid die deze methode biedt.