Een gezonde leefstijl voor mensen met een verstandelijke beperking

Zorgorganisaties voor mensen met een verstandelijke beperking voeren tal van maatregelen uit om voldoende bewegen en een gezonde voeding van hun cliënten te ondersteunen. Toch blijft het moeilijk om dit consequent in de dagelijkse zorg in te voeren. Op welke punten kunnen zorgorganisaties hun aanpak verbeteren?

Implementatie van een gezonde leefstijl voor mensen met een verstandelijke beperking binnen zorgorganisaties

Zorgorganisaties zetten de afgelopen jaren veel en enthousiast in op de ondersteuning van een gezonde leefstijl van mensen met verstandelijke beperking. Het blijkt in de praktijk heel moeilijk om ontwikkelde programma's en initiatieven consequent in de dagelijkse zorg in te voeren. Begeleiders spelen hierin een cruciale rol. Dit onderzoek had als doel het aanreiken van verbeterpunten en het ontwikkelen van een set vragenlijsten ter verbetering van de implementatie van een gezonde leefstijl binnen zorgorganisaties voor mensen met een verstandelijke beperking.

Vraagstelling

Binnen de Innovatie Werkplaats Active Ageing van mensen met een verstandelijke beperking werd het volgende onderzocht:

'Wat kunnen zorgorganisaties veranderen aan hun huidige leefstijlaanpak en bijbehorende leefstijlinterventies waardoor deze succesvol geïmplementeerd, geborgd en overgedragen kunnen worden, passend bij de zorgvisie van de zorgorganisatie?'

Doel

Het aanreiken van verbeterpunten en het ontwikkelen van een set vragenlijsten ter verbetering van de implementatie van een gezonde leefstijl binnen zorgorganisaties voor mensen met een verstandelijke beperking (VB).

Onderzoekslijn

Dit onderzoek valt onder het lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing en de onderzoekslijn Participatie en Gezondheid van mensen met een verstandelijke en visuele beperking. Het onderzoek werd uitgevoerd in nauwe samenwerking met het kennisnetwerk Innovatie Werkplaats Active Ageing van mensen met een verstandelijke beperking dat samen met negen zorgorganisaties in 2013 is opgericht.  

Onderzoeksresultaten

De leefstijlaanpak van zorgorganisaties werd geëvalueerd op vier criteria die essentieel zijn voor de implementatie van leefstijlinterventies. Daarnaast is onderzocht welke factoren binnen interventies helpend of belemmerend zijn. Daarna werd ingezoomd op de attitude van de begeleiders die dagelijks met mensen met een verstandelijke beperking werken. Tot slot zijn alle aspecten geïntegreerd in een Plan-Do-Check-Act cyclus resulterend in duurzame borging van de leefstijlaanpak.

Impact

Met een ontwikkelde checklist is de leefstijlaanpak van een zorgorganisatie in kaart gebracht. Met deze checklist werd duidelijk hoe zorgorganisaties hun leefstijlaanpak kunnen verbeteren.

Het Meet Instrument van Determinanten van Innovaties (MIDI) is aangevuld voor evaluatie van leefstijlinterventies gericht op mensen met verstandelijke beperking.

'Deze MIDI-VB kan gebruikt worden om leefstijlinterventies te ontwikkelen en te evalueren.

Er is een korte, praktische vragenlijst ontwikkeld om de attitude van begeleiders ten aanzien van het ondersteunen van gezond bewegen te meten. Hiermee kunnen in de praktijk cursussen voor begeleiders gerichter worden ingezet en ontwikkeld.
 
Alle ontwikkelde meetinstrumenten zijn vervolgens in een Plan-Do-Check-Act cyclus verwerkt, zodat zorgorganisaties die mensen met verstandelijke beperking ondersteunen het proces van hun leefstijlaanpak kunnen evalueren en borgen.

Valorisatie

Alle deelproducten van dit onderzoek zijn direct gedeeld binnen het kennisnetwerk via nieuwsbrieven, samenvattingen, workshops, minisymposia en kleinschalige besprekingen. Zorgorganisaties hebben een rapport over hun leefstijlaanpak ontvangen, geanalyseerd met de ontwikkelde checklist. Dit rapport is interactief besproken in bijeenkomsten met relevante medewerkers van de betreffende organisatie.

De vragenlijsten worden inmiddels gebruikt in de praktijk en binnen onderzoek om inzicht te krijgen in de factoren die van invloed zijn op implementatie en op de attitude van begeleiders. 
De Plan-Do-Check-Act cyclus is uitgewerkt naar een praktijkproduct