Dieet­begeleiding van cliënten met (risico op) ondervoeding

Welke (in)effectieve begeleidingsstrategieën worden door diëtisten gehanteerd tijdens de dieetbegeleiding van cliënten met (risico op) ondervoeding, en hoe kunnen deze inzichten gebruikt worden om een training in dieetbegeleiding te ontwikkelen die bijdraagt aan het doelmatig behandelen van ondervoeding?

Eerdere studies rondom het verbeteren van de dieetbehandeling van ondervoeding richtten zich veelal op de effecten van verschillende dieetkenmerken en het inzetten van verschillende soorten drink- en/of sondevoeding. Studies waarin de effectiviteit van de diëtistische begeleiding is onderzocht geven alleen een algemene omschrijving van deze begeleiding, waardoor onduidelijk blijft waaruit effectieve diëtistische begeleiding precies bestaat en hoe de praktische toepassing eruitziet.

Dit onderzoek richt zich juist op het inzichtelijk maken van de mechanismen die de effectiviteit van diëtistische begeleiding verklaren. Op basis van deze inzichten wordt een interventie opgesteld en getest voor (toekomstige) diëtisten.

Dit onderzoek beoogt effectievere inzet van dieetbegeleiding van diëtisten bij cliënten met (risico op) ondervoeding, waardoor een bijdrage wordt geleverd aan het verbeteren van de dieetbehandeling.

Dit onderzoeksproject valt onder de onderzoekslijn Malnutrition and Healthy Ageing binnen het lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing (Hanzehogeschool Groningen) en de onderzoeksgroep Language and Communication (Vrije Universiteit Amsterdam).

Binnen de onderzoekslijn Malnutrition and Healthy Ageing wordt beoogd om hiaten te overbruggen in kennis en praktijk rondom vroege herkenning en behandeling van ondervoeding tussen de acute zorg en de community, met als doel het aantal extra gezonde levensjaren van ouderen te verhogen.

In de onderzoeksgroep Language and Communication wordt de veranderende rol bestudeerd van experts en expertise en de communicatie tussen professionals en cliënten via ‘real life’ conversaties, met als doel de interactie te verbeteren.

Fase 1. Literatuuronderzoek naar de bevorderende en belemmerende factoren van effectieve diëtistische begeleiding binnen de dieetbehandeling.

Fase 2. Twee conversatie-analytische studies naar real life begeleidingsgesprekken tussen eerstelijns diëtisten en cliënten met (risico op) ondervoeding. Hierin worden interactiepatronen geïdentificeerd die samenhangen met een hogere/lagere waardering door (a) cliënten en (b) diëtisten, gemeten met een evaluatievragenlijst.

Fase 3. Op basis van de verkregen resultaten wordt een interventie (training) ontwikkeld waarmee diëtisten handvatten krijgen aangereikt voor een effectieve dieetbegeleiding bij ondervoeding. In de training worden geconstateerde effectieve adviespraktijken ondersteund en gestimuleerd, en wordt er kritisch gereflecteerd op ineffectieve praktijken (wanneer/waarom komen ze voor?) zodat zij voorkomen kunnen worden. Er wordt gebruik gemaakt van de expertise en de faciliteiten van het Centrum voor Dialoog. De training wordt tevens getoetst op effectiviteit in een pilot met diëtisten die voornamelijk werken met cliënten met (risico op) ondervoeding.

Het verbeteren van de dieetbehandeling van cliënten met (risico op) ondervoeding zal ervoor zorgen dat cliënten beter gevoed raken, waardoor een bijdrage wordt geleverd aan een verbeterde immuniteit, herstel van wonden en spierherstel en/of -behoud. Hierdoor zal de zelfredzaamheid en de kwaliteit van leven van cliënten omhoog gaan. Tegelijkertijd nemen hiermee de ziektelast en de daarmee gepaard gaande ziektekosten voor het zorgsysteem af.

Verworven kennis zal worden toegepast ten bate van de opleiding Voeding en Diëtetiek van de Hanzehogeschool en voor diëtisten in de praktijk:

Inzicht in (in)effectieve begeleidingsstrategieën draagt bij aan het kunnen opstellen van:

• een training voor diëtisten en zorgprofessionals om begeleidingsstrategieën te verbeteren;
• onderwijsmateriaal over begeleiding/ gespreksvoering voor de opleiding Voeding & Diëtetiek en andere zorgopleidingen als mogelijk.