Transit Skills: studenten leren bewegen in een veranderende wereld

De wereld verandert razendsnel. Binnen het Hanze Leerconcept is ‘transitievaardigheid’ een sleutelbegrip, maar wat betekent dat in de praktijk?

Om dat te onderzoeken, werken het Centrum voor Talent en Leren en het lectoraat Art & Sustainability van Kenniscentrum Kunst & Samenleving samen aan het senior-Comeniusproject Transit Skills. Een belangrijk onderdeel hiervan was de 3-daagse intensive bij ecologisch kunstenaar en activist Claudy Jongstra. Studenten, docenten en ontwikkelaars stapten in haar wereld en vertelden over hun ervaringen. 

Met je handen in de wol: leren door te doen 

Van 10 tot 12 februari 2025 doken studenten van de Hanze, Rijksuniversiteit Groningen en NHL Stenden in een totaal nieuwe ervaring: werken met lokale materialen en ambachtelijke kleurstoffen. “Ik leer hier veel van andere studenten, juist van hen die niets met kunst doen tijdens hun studie”, zegt Leonard, student Product Design. In Studio Loads, de recent geopende werkplaats van Claudy in Spannum, leerden ze het proces van begin tot eind kennen – van het verbouwen van gewassen zoals rode kool om pigmenten te maken, tot het verven, spinnen en vilten van wol. 

“Ik kan helemaal opgaan in de omgeving”, zegt student Creative Media & Game Technology Eva. “Alles wat ik in een lokaal op de campus doe, is verbonden aan cijfers en beoordeling. Hier ben ik daar helemaal niet mee bezig.” 

Gedurende de drie dagen gebruikten studenten niet alleen hun hoofd, maar ook al hun zintuigen. Ze ervoeren direct hoe ze zich konden verbinden met een gebied en de uitdagingen die daar spelen. Eva: “Door samen zo creatief bezig te zijn, raak ik in een flow. Ideeën worden hier rondgestrooid en soms vang je er een paar. Door te doen, word ik geïnspireerd om creatief en duurzaam te denken.” 

 Leonard heeft een vergelijkbare ervaring: “Samen leren we met behulp van onze zintuigen over het hele duurzame proces, van land tot product. Wanneer ik hier rondloop, de wind in mijn gezicht voel en dingen maak met mijn handen, geeft dat mij ideeën om duurzaamheid te verweven in mijn studie.” 

Transit Skills: de kunst van het navigeren 

Wat maakt Transit Skills zo bijzonder? Dit project onderzoekt en ontwikkelt nieuwe manieren om te leren omgaan met complexe, onvoorspelbare veranderingen. 

• Duurzaamheid begint van binnenuit 

Naast circulaire en sociale oplossingen is er aandacht voor innerlijke duurzaamheid: zelfbewustzijn, veerkracht en zingeving (Inner Development Goals). 

• Van denken naar ervaren 

Theorie en modellen zijn niet genoeg om complexe problemen op te lossen. Ervaren is een belangrijke bron van informatie. Dan maken we verbindingen – met de plek, de mensen en de situatie zelf. Pas dan ontstaan écht nieuwe oplossingen. Van hieruit kunnen dan een gevoel ontwikkelen voor welke nieuwe kansrijke interventies we kunnen gaan testen. 

Bob Kolsters, ontwikkelaar bij Hanze Ontwerpfabriek: “Dit is precies waar Transit Skills om draait. Studenten ervaren wat het betekent om je echt te verbinden met een gebied en samen tot nieuwe inzichten te komen.” 

Over Claudy Jongstra

Claudy Jongstra’s werk is wereldwijd bekend – van het Museum of Modern Art in New York tot Star Wars – maar haar kern ligt in het Friese Spannum. Haar materialen en kleurstoffen komen uit de regio, en in haar Studio Loads komen ambacht, kunst en duurzaamheid samen. Een inspirerende plek om transitievaardigheden écht te beleven. Claudy: “Het begint altijd bij de bodem. We nemen de studenten mee door het hele proces. De vervreemding met de natuur is gigantisch. Ik hoop dat studenten hier leren hoe ze ook anders naar hun directe leefomgeving kunnen kijken.” 

Comeniusproject 

De 3-daagse-intensive bij Claudy Jongstra is onderdeel van het Comeniusproject Transit Skills. In dit project wordt een curriculum ontwikkeld dat studenten helpt beter om te gaan met een snel veranderende wereld. Het project werd opgezet door Jan van Boeckel van het lectoraat Art & Sustainability.