'The time to act is now': lector Niels Faber werkt aan een circulaire economie

De Energy Barn was maandagmiddag 27 mei het toneel voor de lectorinstallatie van Niels Faber, lector Transitie naar een Circulaire Economie bij de International Business School en het Kenniscentrum Biobased Economy. De transitie naar een circulaire economie is niet alleen afhankelijk van technologische oplossingen, maar brengt bovenal organisatorische vraagstukken met zich mee. Hoe kunnen mensen en bedrijven samenwerken en beslissingen nemen over welke richting we op willen? Niels richt zich in zijn leeropdracht op meervoudige waardecreatie in een duurzame samenleving.

Door: Heleen Abrahamse

‘Obstakels onderweg naar een circulaire economie’

De middag begon met een paneldiscussie, door Niels zelf geleid, met als titel ‘Obstakels onderweg naar een circulaire economie’. In het panel zaten Niels’ voorganger, Egbert Dommerholt, net gepensioneerd, Jan Jonker, emeritus hoogleraar aan de Radboud Universiteit Nijmegen, Carolina Vogel, projectmanager Textielhub van de Gemeente Groningen en Bart Volkers, directeur Circulair Groningen. Circa 60 mensen waren getuige van een boeiende, interactieve discussie over welke (on)mogelijkheden we tegenkomen als het gaat om het realiseren van een circulaire economie.

Egbert Dommerholt, vanuit de wetenschap en de economische hoek, schetst al een eerste obstakel: de grondstoffenparadox. Na gemiddeld 7 keer zijn grondstoffen ook echt niet meer te gebruiken. Hoe groter circulaire economie wordt, hoe meer energie er nodig is. De wens van ‘decoupling’, ofwel het ontkoppelen van economische groei en materiaalgebruik, heeft geen aansluiting bij de realiteit. En daarbij komt ook nog: ´Wie heeft in vredesnaam ooit een circulaire hamburger gezien?’

Jan Jonker, goed voor meer dan 25 jaar onderzoek naar de transitie naar een circulaire economie, kent een van de grootste obstakels als geen ander: ‘We willen circulair werken in een wereld die lineair is ingericht en waarbij ondernemers die, zodra ze bij de accountant zitten, ook lineair worden afgerekend. Er is, naast geld, heel veel doorzettingsvermogen, lef en energie nodig om daadwerkelijk circulair te gaan werken. Het adagium vanuit de vroege jaren ’50 ‘Als je iets weggooit doet u het economisch goed’ moeten we verlaten en uit dat systeem zien te komen. Dit moet als collectief gebeuren.’ Jan pleit voor een nieuw sociaal contract, waar naast sociale afspraken ook materiële en bio-ecologische afspraken aan toegevoegd moeten worden.

Carolina Vogel van de Textiel Hub neemt de toehoorders mee langs de hobbelige weg die ze heeft afgelegd om de Textiel Hub op te bouwen. Het heeft heel veel tijd, creativiteit en doorzettingsvermogen gekost, waarbij, nogmaals, samenwerking, lef en doorzetten essentieel is en de overheid een zeer belangrijke rol speelt. Maar het is het waard: kleine voorbeelden, zoals de Textiel Hub, zijn goed en nodig om een ander perspectief te laten zien.

Bart Volkers, spil in een groot netwerk van bedrijven, overheden, instellingen, burgers etc. vergelijkt het met een obstacle run.  Dat is leuk zolang je het met elkaar doet en samenwerkt. Bart pleit ook voor het collectief en het creëren van FOMO – fear of missing out-: bedrijven willen de boot niet missen en willen én moeten meedoen met de obstacle run naar een circulaire economie.

De interactie met de zaal was mooi en had nog best even door kunnen gaan. Na een korte onderbreking was het tijd voor het officiële gedeelte van de middag, waarbij nog eens zo’n 40 mensen extra aanschoven.

Lectorinstallatie

Annemarie Hannink, lid van het College van Bestuur, vraagt zich openlijk en geheel terecht af: doen wij wel genoeg voor onze kinderen en voor volgende generaties? Denk groot en denk ambitieus! Niels Faber verbindt, als docent, als onderzoeker en nu ook als lector, onderwijs, onderzoek en de praktijk in learning communities.

Niels hield voor zijn installatie zijn lectorale rede, waarin hij meer vertelde over zijn onderzoek, zijn ambities en zijn doelen. Wat is een circulaire economie, wat is waardebehoud, hoe ziet het businessmodel eruit als linking pin? Hamvraag is: hoe organiseren we een circulaire economie? En ook Niels pleit weer voor een collectieve inspanning. Regionaal, interregionaal, nationaal, maar ook internationaal. Samenwerken in een learning community aan de doelen van 2050 om een geheel circulaire economie te realiseren, in Nederland en in Europa. Niels eindigde met de woorden: ‘the time to act is now’.

Linda Mulder eindigde de middag en richtte zich tot Niels als persoon, als vader en als collega.

Het was een inspirerende dag voor alle aanwezigen. We kijken vol belangstelling uit naar wat Niels met zijn leeropdracht Transitie naar een Circulaire Economie gaat bereiken.