Koeien aan de zeewier: duurzamere veehouderij

Is zeewier dé sleutel tot een melkveehouderij zonder soja, kunstmest en mestoverschot? En kun je hiermee melk gezonder én lekkerder maken? De Hanze onderzoekt met dertien biologische boeren de mogelijkheden van zilte teelt. Via zeewier naar circulaire en duurzame melkveehouderij…? Challenge accepted!

“Wist je dat er voor elke kilo kaas één vierkante meter regenwoud wordt opgeofferd? Dit heeft alles te maken met de soja die in veevoer zit”, vertelt Rob van Haren, lector Transitie Circulaire Bio-economie aan de Hanze. “Voer bevat gemiddeld 3,1 procent soja. Dit betekent dat een veehouderij met honderd koeien beslag legt op bijna tien hectare soja-velden: plekken waar ooit oerwoud stond.” 

Eiwitten uit zeesla 

Soja is zo belangrijk omdat het boordevol eiwitten zit. Maar die eiwitten kun je ook uit andere bronnen halen. Uit zeewier bijvoorbeeld. En dan de ‘Ulva Lactuca’ in het bijzonder: beter bekend als zeesla. Rob: “Dit wier kun je op elk boerenbedrijf kweken met de mest die koeien produceren. Zo maak je bedrijven niet alleen sojavrij, je doet ook iets aan het mestoverschot.”   

Een gebalanceerd menu 

Alleen eiwitten uit zeewier zijn onvoldoende voor een uitgebalanceerd koeiendieet. “Je kunt dit zeewier aanvullen met grasklaverteelt van eigen bodem. Op deze manier produceer je sojavrij, kunstmestvrij, stikstofloos én natuurinclusief. En dankzij de toevoeging van zeewier bevatten melkproducten meer Omega 3-vetten: dit maakt kaas en melk een stuk gezonder.”  

Samen met boeren experimenteren 

Een goed verhaal. Maar voordat veehouders zeewier kweken en koeien zeesla eten, moet er nog van alles worden onderzocht. En daar is de Hanze volop mee bezig. Rob: “Samen met dertien biologische boeren in Noord-Nederland doen we allerlei experimenten. We onderzoeken bijvoorbeeld hoe je grasklaver en zeewier inpast in het menu van koeien. En wat dit betekent voor de melk die ze geven.” 

Onderzoek naar voedingswaarde 

Inmiddels is zeewier op een aantal bedrijven al dagelijkse kost. “Zo komen wij meer te weten over hoe koeien hun zeesla graag eten: als poeder of gewas. En wij onderzoeken het effect van wier op de voedingswaarde van  melk. Verder brengen we in kaart waar je zeewier kunt kweken: op het bedrijf zelf of op een centrale locatie? Nu de zeespiegel stijgt en het land verzilt, ontstaan ook hier kansen.”     

Verduurzaming smaakt naar meer 

Het haalbaarheidsonderzoek duurt nog enkele jaren. Toch zijn de eerste resultaten veelbelovend. Rob: “We hebben in maart een kaasproeverij gehouden. Met kazen op basis van zeewier en grasklaver.” Eén van de conclusies? “Dat ‘zeewierkaas’ volgens kenners een stuk lekkerder is. Dit zorgt ervoor dat verduurzaming letterlijk en figuurlijk naar meer smaakt. Ook dat is winst.”