De preventie van jeugdcriminaliteit in Groningen

De laatste jaren is er veel geschreven over en onderzoek gedaan naar jeugdcriminaliteit. In rapporten wordt beschreven dat jeugdcriminaliteit al jaren aan het dalen is. Maar er zijn onderbuikgevoelens dat de jeugdcriminaliteit wel aan het verharden is. Een eenduidige uitspraak over de aard en omvang van jeugdcriminaliteit blijft lastig.

Wat wel vaststaat is dat de georganiseerde misdaad en het effect ervan steeds zichtbaarder wordt in de samenleving en dat ook jongeren hierbij een rol spelen. Onderzoek toont aan dat ongeveer 30% van de voormalige leden van criminele jeugdgroepen als twintiger of dertiger deel uitmaakte van georganiseerde criminele netwerken. Criminele jeugdgroepen kunnen worden bestempeld als de ‘kraamkamer’ van de georganiseerde criminaliteit omdat zij de georganiseerde misdaadcirkel in stand houden.

Preventie met gezag

Interventies en programma’s blijven dan ook nodig om jeugdcriminaliteit, en daarmee de georganiseerde misdaad, tegen te gaan. Preventie met gezag is een programma dat zich richt op de preventieve aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit en jeugdcriminaliteit. In Groningen staan hierbij vier doelen centraal:

1. Verstevigde weerbaarheid en veerkracht van jongeren en jongvolwassenen;
2. Voorkomen dat jongeren en jongvolwassenen in aanraking komen met of verleid worden door het criminele circuit;
3. Risicojongeren en jongvolwassenen groeien niet door in de criminaliteit en plegen niet opnieuw misdaden;
4. We zijn een lerend programma.

De IWP Zorg & Veiligheid ondersteunt de Gemeente Groningen bij het vierde benoemde doel, namelijk ‘een lerend programma’. Vanuit de IWP wordt onderzoek gedaan naar de preventieve aanpak van jeugdcriminaliteit in de gemeente, bijvoorbeeld door onderzoek naar de effectiviteit van preventieve interventies die gericht zijn op het contact leggen met ouder(s), dan wel verzorgende(n), en de jongere. De interventie ‘huisbezoek’ is hier een voorbeeld van.

Dit soort inzichten zullen bijdragen om de preventieve hulpverlening meer evidence-based in te kunnen zetten. Daarbij zal het de werkzame elementen naar boven halen die gebruikt kunnen worden bij preventieve interventies gericht op het contact leggen én om de wisselwerking tussen het sociale en het veiligheidsdomein te versterken. Jeugdcriminaliteit raakt immers zowel het sociale, meer het preventieve aspect, als het veiligheidsdomein, meer het repressieve aspect. Op wetenschappelijk gebied biedt dit nieuwe en unieke inzichten in de effecten van preventieve interventies. Goede kwalitatieve effectevaluatiestudies zijn namelijk nauwelijks beschikbaar, zowel internationaal als nationaal.