'Goed voor de natuur is goed voor de mens'

‘Als mijn opa zou zien wat er nu in Groningen gebeurt, zou hij zich omdraaien in zijn graf’, aldus boer Gert Noordhoff. In een paar decennia is Groningen van diverse landbouw naar industriële landbouw gegaan. Geen goede ontwikkeling, vinden de mensen achter De Graanrepubliek. Mathijs Niehaus is de innovatieleider van dit initiatief en hij legt uit waarom verandering nodig is.

Akkerbouw vormt een groot onderdeel van de Groningse cultuur en geschiedenis, mede door de kleigrond langs de kust. ‘De Groningse grond is erg voedzaam en kan gerekend worden tot een van de graanschuren van Europa’, vertelt hij. ‘In de afgelopen decennia is er een shift geweest naar intensieve landbouw. Hierdoor is de kwaliteit van het product, van de grond achteruitgegaan alsook de biodiversiteit.’

Mathijs geeft een voorbeeld: Een klant wil eiwitrijke ontbijtgranen. Naast gewone granen te gebruiken kan een boer ook gewassen telen die een hoge eiwitwaarde hebben en die passen in een duurzaam bouwplan. Het ontwikkelen van producten vanuit de gedachte van een duurzaam agrarisch bouwplan lijkt simpel, maar wordt niet of nauwelijks toegepast.

Op dit moment is de kwaliteit van de grond en de kwaliteit van moderne rassen op smaak en kwaliteit vaak ondermaats. Dit heeft als gevolg dat het uiteindelijke product te weinig voedingswaarde heeft én het gebrek aan smaak gecompenseerd moet worden door het toevoegen van ongezonde stoffen zoals suiker of zout. Met een gezonde grond en smaakvolle kwalitatieve rassen heeft het product meer voedingswaarde, zonder kunstmatige toevoegingen. Beter voor de grond en dus ook beter voor de mens.

Samenwerking

Verschillende partijen zijn onderdeel van de coöperatie De Graanrepubliek, van boerenbedrijven tot het bekende Hooghoudt. In het verleden haalde Hooghoudt haar alcohol uit België, nu haalt het de alcohol uit graan van Groningse boeren. Dit laat meteen de veelzijdigheid van graan zien. De Graanrepubliek wil verschillende producten ontwikkelen: van whisky tot ontbijtgranen en van brood tot veganistische snack. Ook de samenwerking met kennisinstellingen wordt gezocht. Bij de bacheloropleiding Voeding & Diëtetiek zijn als graanproducten ontwikkeld zonder deze stoffen, die zowel lekker als gezond zijn. Dat het dus kan, laat De Graanrepubliek zien.

Het belang van de master

Volgens Mathijs is deze master belangrijk omdat het in mogelijkheden denkt in plaats van in beperkingen. ‘Nu denkt men vaak in “of of” in plaats van “en en”. De markt verschuift naar het laatste.’ Ook ziet hij dat productontwikkelaars nu vaak ver van de basis af staan. De ontwikkelaar en de maker van de grondstof moeten dichter bij elkaar worden gebracht. ‘Daarnaast is inmiddels duidelijk dat systemen die gezond voor de natuur zijn ook gezond zijn voor de mens.’