Samen nadenken over een zorgzame samenleving? Challenge accepted!

Wie zorgt er voor jou? Of zorg jij voor iemand? En hoe gaat het later? Deze essentiële vragen kunnen verloren gaan in de complexiteit van ons zorgstelsel. Om de gesprekken hierover op gang te brengen, trekt de DeMensPlek-karavaan eropuit. De opvallende gele kar met blauw-witte parasol staat de ene keer bij een buurthuis, de andere keer in een park. Een groep van mantelzorgers, kunstenaars vanuit Academie Minerva en zorgprofessionals leggen er contact met voorbijgangers. Samen met de Hanze onderzoeken zij het zorgnetwerk en het leven met dementie.

Fotobron: Marcel Jurian de Jong

Wat kunst de zorg oplevert  

De DeMensPlek karavaan startte in 2018 als een onderzoeksinitiatief van het lectoraat Image in Context van de Hanze. Dit ‘kiemproject’ verenigde kunstenaars, mantelzorgers en zorgprofessionals om samen te kijken hoe kunst kan helpen bij zorgvraagstukken. Lector Anke Coumans vertelt: “Een groep kunstenaars, genaamd het ‘Makerscollectief’, creëerde een boek waarin verhalen over de regels en gevoelswereld van het leven met dementie werd gebundeld. Toen we het boek af hadden, wilden we de wijk in, om nog meer verhalen op te halen én te delen.” 

Verhalen delen 

In 2023 was het dan zo ver: het kiemproject kreeg vervolg en DeMensPlek karavaan trok de Groningse wijken in. Kunstenaar Jedidja Smalbil vertelt lachend: “Soms denken mensen dat we ijsjes verkopen, maar het wordt al snel duidelijk dat we een open gesprek aan willen gaan over de zorg. Onze ontmoetingen kunnen leiden tot iets groters, maar dat hoeft niet per se. We praten over allerlei aspecten van zorg en delen verhalen via podcasts, tekeningen en brieven. Zo maken we de zorg persoonlijker, in plaats van alleen maar te kijken naar geld of praktische zaken. Deze manier opent de weg voor echte verhalen.” Anke vult aan: “We moeten voor mensen met dementie zorgen, maar vooral onthouden dat we allemaal mensen zijn. De persoon is er nog steeds, ook zonder het label ‘dementie’.  

Kunst helpt ons daarbij om op nieuwe manieren te kijken, in plaats van alleen maar oplossingen of onderzoeksresultaten te zoeken. Jedidja geeft een voorbeeld: "Twee vriendinnen, beiden weduwe, kwamen langs onze kar. Ze wonen ver uit elkaar, maar onderhouden contact door drie keer per week te bellen. Ze realiseerden zich eigenlijk niet dat dit ook een vorm van zorgen voor elkaar is. Ik hoop dat ze deze gedachte meenemen en delen met anderen, zoals een buurvrouw of iemand in de winkel." Anke voegt toe: "De kar kan worden ingehuurd op plekken waar hij nodig is. Op die manier bouwen we aan een gemeenschap die om elkaar geeft." 

Nieuwe manieren van wonen en leven 

DeMensPlek is verbonden aan Stichting Zo Willen Wij Wonen, een samenwerking tussen allerlei initiatieven die nieuwe manieren van wonen en leven voor ouderen willen realiseren. “De vraag hoe je later wilt wonen raakt ieder mens. Of je het nu zelf bent als oudere, of een kind bent dat zorgen heeft over de woonsituatie van zijn of haar ouders,” zegt Wouter van der Kolk. Hij is projectleider bij DeMensPlek en ook voorzitter van Zo Willen Wij Wonen. “De werkwijze van DeMensPlek verrijkt de ideeën en plannen van de aan onze stichting verbonden initiatieven, dat is prachtig om te zien! DeMensPlek brengt via kunst de verhalen van mensen naar boven. Wij verzamelen deze verhalen op ons platform, om ook andere mensen te helpen met hun leef- en woonvragen.” Jedidja vult aan: “Hopelijk hebben we in de toekomst tien karren, zodat we veel vaker een open gesprek over zorg creëren en we precies weten wat er écht speelt in een gemeenschap.” 

Challenge Accepted 

De grote uitdagingen van onze tijd wachten niet. We moeten nú in actie komen voor een leefbare wereld en een duurzame toekomst. En in het Noorden kan dat ook. Onze regio barst van de mogelijkheden: een sterk mkb als motor van een krachtige economie, innovatie startups, en een sterk kennisnetwerk. De Hanze verbindt, ondersteunt en jaagt positieve verandering aan. Wij zijn er voor iedereen die wil leren en van betekenis wil zijn voor de wereld om zich heen.

Ga jij met ons de uitdaging aan?